HỘI THẢO VÀ LỄ KỶ NIỆM NGÀY ĐO LƯỜNG VIỆT NAM 2025

Ngày 10/1, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (TCĐLCLQG) phối hợp cùng Hội Đo lường Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Tăng cường hoạt động so sánh liên phòng về đo lường” và Lễ kỷ niệm Ngày Đo lường Việt Nam 20-1.

Tham dự có Quyền Chủ tịch Ủy ban TCĐLCLQG Hà Minh Hiệp; Phó Chủ tịch Ủy ban TCĐLCLQG Trần Hậu Ngọc; ông Trần Quý Giầu – Trưởng Ban ban Đo lường; bà Ngô Thị Ngọc Hà – Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam; ông Nguyễn Anh Sơn – Phó Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam; PGS. TS Vũ Khánh Xuân – Chủ tịch Hội Đo lường Việt Nam cùng đại các Sở, ban, ngành, chi cục, địa phương.

Phát biểu tại hội thảo, Quyền Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Hà Minh Hiệp cho biết, so sánh liên phòng về đo lường là việc tổ chức thực hiện và đánh giá các phép đo hoặc phép thử trên cùng mẫu so sánh (a measurement artifact) hoặc trên các mẫu so sánh tương tự nhau bởi nhiều tổ chức tham gia thực hiện chương trình SSLP theo những điều kiện xác định trước.

Vào năm 1950, Văn phòng Cân Đo quốc tế (International Bureau of Weights and Measures – BIPM) đã có thuật ngữ quốc tế về so sánh các chuẩn quốc gia và trong tiêu chuẩn ISO 17025 đã chính thức có khái niệm về so sánh liên phòng.

Ở Việt Nam, vào năm 2023 nhờ sự ủng hộ và quyết liệt của Ủy ban TCĐLCLQG, so sánh liên phòng được đưa vào trong Quyết định 103/QĐ-BKHCN và lần đầu tiên trong văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam có từ ngữ so sánh liên phòng trong đo lường. Suốt thời gian qua, nhờ sự nỗ lực không ngừng các chương trình so sánh liên phòng đã được triển khai hiệu quả.

Quyền Chủ tịch Ủy ban TCĐLCLQG cũng gửi lời cảm ơn đến những đóng góp to lớn của tập thể các cán bộ trong lĩnh vực đo lường trong thời gian qua.

Tại phiên thảo luận về sử dụng kết quả so sánh liên phòng và kết quả chương trình so sánh liên phòng năm 2025. Với vai trò là đơn vị quản lý, ông Trần Quý Giầu – Trưởng Ban ban Đo lường chia sẻ, ở cấp độ quốc tế, các quốc gia muốn tham gia vào các thỏa thuận thừa nhận toàn cầu về đo lường, thử nghiệm thì bắt buộc phòng đo lường, thử nghiệm phải tham gia các chương trình so sánh liên phòng. Kết quả của việc tham gia so sánh liên phòng là cơ sở để đánh giá năng lực của các phòng đo lường, thử nghiệm nhằm thừa nhận các kết quả đo, hiệu chuẩn. BIPM được coi như là Viện Đo lường Quốc tế có nhiệm vụ đảm bảo sự thống nhất trên toàn thế giới về phép đo và sự dẫn xuất của các phép đo này tới hệ đơn vị SI (theo Công ước Mét -The Convention of the Metre ký ngày 20/5/1875 tại Pari – Cộng hoà Pháp) đã tổ chức nhiều chương trình so sánh liên phòng đối với các lĩnh vực đo để thừa nhận khả năng đo, hiệu chuẩn (CMC) của các quốc gia, khu vực.

So sánh liên phòng là hoạt động cần thiết trong việc duy trì hệ thống quản lý theo TCVN ISO/IEC 17025:2017 (quy định tại Khoản 7.7 Đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả).

Cũng theo ông Giầu, ở Việt Nam, với mục tiêu đổi mới hoạt động đo lường, nhiều doanh nghiệp, tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo chuẩn đo lường có nhu cầu tham gia hoạt động so sánh liên phòng về đo lường theo cách thức, chuẩn mực phù hợp thông lệ quốc tế. Bên cạnh đó, thông qua hoạt động so sánh liên phòng về đo lường, cơ quan quản lý nhà nước đánh giá chính xác năng lực kỹ thuật của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường và kết quả so sánh liên phòng là cơ sở phục vụ xem xét đăng ký, chỉ định hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường của tổ chức này.

Để xây dựng, phát triển hạ tầng kỹ thuật đo lường cấp quốc gia và các ngành lĩnh vực theo hướng đồng bộ, hiện đại và đáp ứng hội nhập quốc tế; duy trì hệ thống chuẩn đo lường quốc gia, đảm bảo độ chính xác và tính liên kết chuẩn đo lường quốc gia của Việt Nam tới chuẩn đo lường quốc tế có độ chính xác cao hơn của các Viện đo lường quốc gia trong khu vực và trên thế giới thì một trong các giải pháp là thực hiện việc so sánh liên phòng.

Tuy nhiên, hiện nay, hoạt động so sánh liên phòng về đo lường ở Việt Nam chưa có hướng dẫn cụ thể, thống nhất. Thực tế này đã dẫn đến một số bất cập như sau: Khó khăn trong việc đề nghị quốc tế đánh giá, thừa nhận thêm khả năng đo, hiệu chuẩn của Việt Nam; Không thống nhất cách thức thực hiện so sánh liên phòng về đo lường;

Theo ông Nguyễn Anh Sơn – Phó Viện trưởng Viện Đo lường Việt Nam, năm 2023, Ủy ban TCĐLCLQG triển khai thí điểm các văn bản quy phạm pháp luật về so sánh liên phòng, sau một thời gian triển khai đã có rất nhiều các Sở Khoa học và Công nghệ, Chi cục TĐC, tổ chức tư nhân tham gia vào so sánh liên phòng đã đạt được nhiều hiệu quả và đem lại những giá trị tích cực.

Cũng theo ông Đặng Quốc Quân – Văn phòng Công nhận Chất lượng (BoA), quyền lợi của các phòng thí nghiệm khi tham gia chương trình so sánh liên phòng là được chấp nhận kết quả của các chương trình. Sự liên kết chặt chẽ giữa các bên đã tạo điều kiện thuận lợi cho phòng thí nghiệm

Trong khuôn khổ hội thảo đã diễn ra Lễ kỷ niệm Ngày Đo lường Việt Nam 20-1, phát biểu tại Lễ kỷ niệm, ông Trần Quý Giầu – Trưởng Ban ban Đo lường cho biết, Ủy ban TCĐLCL Quốc gia phối hợp Hội Đo lường Việt Nam tổ chức Kỷ niệm Ngày Đo lường Việt Nam nhằm mục đích tôn vinh, động viên khuyến khích các cán bộ làm đo lường và thúc đẩy hơn nữa hoạt động đo lường trong toàn xã hội để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội cũng như hội nhập quốc tế về đo lường.

Theo ông Giầu, hoạt động quản lý đo lường năm 2024 đã có những kết quả đáng ghi nhận, thứ nhất, ngày 30/7/2024 Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 38-CT/TW về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Thứ hai, ngày 31/12/2024 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1703/QĐ-TTg phê duyệt kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 30 tháng 7 năm 2024 của Ban Bí thư về đẩy mạnh công tác tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng quốc gia đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Thứ ba, tiếp tục thực hiện chỉ đạo của Chính phủ trong việc tăng cường hoàn thiện thể chế, cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020 – 2025, để phục vụ đắc lực cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, chúng ta đã chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan hoàn thiện, trình ban hành các văn bản quy phạm pháp luật liên quan trực tiếp tới hoạt động đo lường.

Thứ tư, xây dựng, ban hành tài liệu, hướng dẫn và tổ chức triển khai các công việc: Ngày 09/4/2024 Tổng cục đã ký Quyết định số 763/QĐ-TĐC về việc tổ chức chương trình so sánh liên phòng về đo lường năm 2024 của Tổng cục TCĐLCL (4 SSLP cấp quốc gia và 2 SSLP cấp cơ sở). Ngày 03/4/2024, Tổng cục TCĐLCL đã có Công văn số 1154/TĐC-ĐL gửi các Sở KH&CN các tỉnh, thành phố về việc xây dựng và áp dụng chương trình đảm bảo đo lường;  Ngày 30/5/2024, Tổng cục TCĐLCL đã có Công văn số 1930/TĐC-ĐL gửi các doanh nghiệp cung cấp nước, sản xuất, kinh doanh nước sạch về việc xây dựng và triển khai chương trình đảm bảo đo lường; Ngày 26/8/2024, Uỷ ban TCĐLCL Quốc gia có Công văn số 616/TĐC-ĐL về chuyên gia tư vấn xây dựng và áp dụng chương trình đảm bảo đo lường.

Thứ năm, tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến chuyển đổi số về đo lường, Ủy ban đã xây dựng Bản đồ số hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng (iSTAMEQ map), đồng thời Uỷ ban đang thí điểm áp dụng cấp giấy chứng nhận điện tử và sử dụng mã QR gắn kèm tem kiểm định, hiệu chuẩn, giấy chứng nhận điện tử để mã hóa các thông tin về kết quả kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường tại các đơn vị kỹ thuật trực thuộc Ủy ban, tiến tới hoàn thiện, chính thức ban hành Quy chế hướng dẫn.

Thứ sáu, tổ chức 4 hội thảo khoa học như “Đo lường hôm nay vì ngày mai bền vững” tại TP Hải Phòng; “Đảm bảo đo lường trong ngành nước” tại Hà Nội; “Sản xuất và sử dụng mẫu chuẩn, chất chuẩn trong hoạt động đo lường và thử nghiệm” tại TP HCM; “Kết quả triển khai xây dựng và áp dụng Chương trình đảm bảo đo lường tại các tổ chức, doanh nghiệp” tại TP Đà Nẵng.

Thứ bảy, về chương trình đảm bảo đo lường cho doanh nghiệp, đã đào tạo cho hơn 250 học viên, cấp mã cho 111 chuyên gia tư vấn (tăng 46 chuyên gia so với năm 2023). Đã có 91 doanh nghiệp công bố xây dựng và áp dụng chương trình đảm bảo đo lường tại doanh nghiệp (tăng 69 doanh nghiệp so với năm 2023).

Thứ tám, trong năm 2024, Ủy ban đã rà soát lại năng lực giảng viên trong hoạt động đào tạo lĩnh vực đo lường, hiện đã có 101 giảng viên đã được cấp mã số trong hoạt động đào tạo về đo lường.

Thứ  chín, triển khai hoạt động hợp tác quốc tế về đo lường: thực hiện nghĩa vụ thành viên của VN trong các Tổ chức đo lường quốc tế và khu vực (OIML, APLMF, ACCSQ-WGLM…) tham gia đầy đủ các Hội thảo, cuộc họp như:  Đào tạo trực tuyến CABUREK về chuyển đổi số đo lường do PTB tổ chức (tháng 7,8/2024) và Chương trình đào tạo của Viện Đo lường quốc gia Đức về chiến lược chuyển đổi số (tháng 8-9/2024) tại Đức; Hội thảo trực tuyến của Nhóm về Nhóm công tác chuyên đổi số (DTG) của OIML với chủ đề “Công nghệ số trong các quy trình Đo lường pháp định” (tháng 7/2024); cuộp họp nhóm DTG trực tuyến tháng 10/2024; Hội thảo khu vực nhằm tăng cường năng lực về kiểm định và phê duyệt mẫu cân tự động trong khuôn khổ AANZFTA SC-STRACAP, tháng 8/2024 tại Malaysia; Khóa đào tạo trực tuyến của APLMF/MEDEA về kiểm định và phê duyệt mẫu Thiết bị đo điện năng sạc pin xe điện (EVSE) tháng 9/2024; Hội thảo về nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp kinh doanh thiết bị cân đo, tháng 9/2024 tại Thái Lan; Cuộc họp của Nhóm công tác ACCSQ-WG3 lần thứ 41 tháng 10/2024 tại Thái Lan; Cuộc họp thường niên lần thứ 59 của Ủy ban quốc tế về Đo lường Pháp định (CIML) của Tổ chức Đo lường Pháp định quốc tế (OIML), tháng 10/2024 theo hình thức trực tuyến; cuộc họp thường niên lần thứ 31 của APLMF và cuộc họp Nhóm công tác, tháng 11/2024 tại Đài Loan; Hội thảo “Nhìn nhận lại Cơ sở hạ tầng Chất lượng: Chính sách chất lượng hướng tới tương lai bền vững”, từ ngày 13-15/11/2024 tại Áo…góp phần đáng kể vào tăng cường năng lực kỹ thuật và trình độ cán bộ tham gia hoạt động hội nhập, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

“Đứng trước sự biến động của nền kinh tế toàn cầu và nhu cầu khắt khe của nền kinh tế thị trường, ngành tiêu chuẩn đo lường chất lượng nói chung và đo lường nói riêng cần phải không ngừng cải tiến và đổi mới”, ông Giầu nhấn mạnh.

Chia sẻ tại lễ kỷ niệm, ông Vũ Khánh Xuân – Chủ tịch Hội Đo lường Việt Nam cho biết, hòa cùng với các hoạt động kỷ niệm 150 năm Ngày ký Công ước mét trên toàn thế giới với chủ đề do các Tổ chức Đo lường Quốc tế đưa ra cho năm nay là “Đo lường mọi lúc, cho tất cả mọi người”, để hoạt động đo lường có thể đạt được nhiều thành tựu hơn nữa trong thời gian tới, Hội ĐLVN mong muốn và kêu gọi toàn thể những người làm công tác đo lường trong cả nước cố gắng, nỗ lực hơn nữa để phát triển đo lường hướng vào những công việc rất cụ thể, thiết thực, phù hợp với tinh thần “Đo lường cho mọi lúc và cho tất cả mọi người”; nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của con người, bảo vệ môi trường và góp phần đảm bảo an ninh quốc phòng.